ΚΡΑΣΙΑ ΜΕ ΧΑΜΗΛΟ Η ΧΩΡΙΣ ΑΛΚΟΟΛ!

Κρασιά με μηδενικό ή με χαμηλό αλκοόλ! Είναι γεγονός και δεν φαίνεται να είναι μια μόδα, που θα περάσει. Ο κόσμος του κρασιού ζει μια πραγματική ανανέωση και στις λίστες των εστιατορίων, στα ράφια των καταστημάτων και στα social media, ολοένα και πιο συχνά εμφανίζονται τα λεγόμενα κρασιά χαμηλού ή μηδενικού αλκοόλ, γνωστά διεθνώς ως NoLo wines (No & Low alcohol).

Η απόφαση ενός μέρους των καταναλωτών να στραφούν προς αυτή την κατηγορία,  σχετίζεται όλο και περισσότερο με τη στάση τους απέναντι στην υγεία και τον τρόπο ζωής. Πολιτιστικοί και θρησκευτικοί λόγοι παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο, ακόμα και κινήματα όπως το Dry January ή Sober October, που τους ενθαρρύνουν να μείνουν νηφάλιοι για έναν ολόκληρο μήνα. Η κατάληξη βέβαια είναι κοινή «Αφού δεν μπορώ να απολαύσω το αγαπημένο μου κρασί, γιατί να μην δοκιμάσω μια “χωρίς αλκοόλ” εκδοχή του;».

Τα κρασιά με χαμηλό ή χωρίς αλκοόλ, μπορούν και συνδυάζουν την απόλαυση της γεύσης με έναν πιο υγιεινό και σύγχρονο τρόπο ζωής. Και ενώ το αλκοόλ μπορεί να απουσιάζει, ακόμα και τα οφέλη της κατανάλωσής του παραμένουν αμετάβλητα. Για παράδειγμα το απαλκοολωμένο κόκκινο κρασί εξακολουθεί να έχει πολυφαινόλες, που επιστημονικά αποδεδειγμένα έχουν ευεργετικά αποτελέσματα για την καρδιά και την κυκλοφορία του αίματος!

ΛΙΓΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Αν και τα κρασιά χωρίς αλκοόλ είναι μια σχετικά πρόσφατη ανακάλυψη, η ιδέα του κρασιού με χαμηλό αλκοόλ δεν είναι τόσο νέα όσο νομίζουμε. Ήδη από την αρχαιότητα, Έλληνες και Ρωμαίοι αραίωναν τον μούστο με νερό και πίεζαν ξανά τα νωπά στέμφυλα, δημιουργώντας ένα κρασί με χαμηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα και αλκοόλη, συχνά προορισμένο για την τέρψη των σκλάβων. Αυτή η πρακτική δεν αφαιρούσε το αλκοόλ, αλλά μείωνε σημαντικά την περιεκτικότητα, καθιστώντας το πιο ήπιο και κοινωνικά αποδεκτό, αφού η μέθη θεωρούνταν ανεπιθύμητη, εκτός από τελετουργικά γεγονότα, όπως οι διονυσιακές γιορτές!

Σήμερα, η φιλοσοφία πίσω από τα κρασιά χωρίς ή με χαμηλό αλκοόλ, επανέρχεται με διαφορετικό πρόσημο, όχι ως ανάγκη, αλλά ως επιλογή!

Μια από τις πιο μαγικές συμπτώσεις της ιστορίας του κρασιού είναι πως, στις αρχές του 20ού αιώνα, δύο άνθρωποι με το ίδιο ακριβώς όνομα (όσο εξωπραγματικό και να φαίνεται τους έλεγαν, Carl Jung) ασχολήθηκαν με το αλκοόλ στο κρασί, ο καθένας από τελείως διαφορετική σκοπιά. Ο ένας, ψυχίατρος και θεμελιωτής της αναλυτικής ψυχολογίας, μελετούσε την πνευματική διάσταση των εξαρτήσεων και συνέβαλε έμμεσα στη δημιουργία των Ανώνυμων Αλκοολικών. Ο άλλος, οινοποιός από το Rheingau, αναρωτήθηκε αν το κρασί χωρίς αλκοόλ, μπορεί να είναι εξίσου απολαυστικό και ανέπτυξε την πρώτη μέθοδο αποαλκοολισμού!

Δεν γνωρίστηκαν ποτέ, αλλά τους ένωνε μια κοινή απορία:

«τι συμβαίνει όταν αφαιρέσεις το αλκοόλ από το κρασί;», τόσο στο μυαλό όσο και στο ποτήρι!

ΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΕΙΝΑΙ;

Η κατηγορία των Nolo, χωρίζεται σε δύο βασικές ομάδες:

• Κρασί χωρίς αλκοόλ: περιέχει έως 0,5% αλκοόλ. Στην ετικέτα πρέπει να αναγράφεται ο όρος «dealcoholised wine» ή «alcohol-free wine». 

• Κρασί με χαμηλό αλκοόλ: περιέχει από 0,5% έως 8,5% αλκοόλ. Στην ετικέτα πρέπει να αναγράφεται ο όρος «partly dealcoholized wine» ή «low alcohol wine».

Τα κρασιά χωρίς αλκοόλ και τα κρασιά με χαμηλό αλκοόλ, φτιάχνονται μόνο από σταφύλια, γλεύκος ή κρασί, με μεθόδους που πληρούν τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Η παραγωγή τους γίνεται με πολύ αυστηρούς κανόνες, ώστε να διατηρείται η ποιότητα και η αυθεντικότητα του προϊόντος. Κατά την παραγωγή τους, μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο συγκεκριμένα πρόσθετα και τεχνικά μέσα, ενώ η ετικέτα πρέπει να αναγράφει ξεκάθαρα σε ποια από τις δυο κατηγορίες ανήκει το κρασί, έτσι ώστε ο καταναλωτής να ξέρει ακριβώς τι αγοράζει!

ΠΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΙ;

Εντάξει, τη μέθοδο των αρχαίων Ελλήνων (αραίωση με νερό) καλό θα ήταν να μη την συμπεριλάβουμε σε αυτό το πεδίο!

Η πρώτη επιτυχής απόπειρα να αφαιρεθεί το αλκοόλ από το κρασί έγινε το 1907, όταν ο Γερμανός οινολόγος Carl Jung ανέπτυξε τη μέθοδο απόσταξης σε κενό αέρα (vacuum distillation), ενώ από τότε μέχρι σήμερα, η τεχνολογία έχει εξελιχθεί ραγδαία και έχουν επικρατήσει οι παρακάτω μέθοδοι:

• Απόσταξη υπό κενό: με χρήση κενού αέρος, μειώνεται η θερμοκρασία, καθώς και το σημείο βρασμού του αλκοόλ. Έτσι αυτό εξατμίζεται σε χαμηλές θερμοκρασίες, χωρίς να αλλοιώνει τα αρώματα και τις γεύσεις. (vacuum distillation)
• Αντίστροφη ώσμωση: το κρασί περνά μέσα από μια εξαιρετικά λεπτή (και ακριβή!) μεμβράνη που διαχωρίζει το αλκοόλ από το υγρό στοιχείο και το απομακρύνει. (reverse osmosis)
• Στήλη περιστρεφόμενου κώνου: χρησιμοποιεί φυγόκεντρη δύναμη για να διαχωρίσει τα διαφορετικά συστατικά του κρασιού. Ο συνδυασμός εξάτμισης και διαχωρισμού σε διαφορετικές θερμοκρασίες αφαιρεί το αλκοόλ, διατηρώντας το γευστικό προφίλ. (spinning cone column)
• Προσαρμογή της διαδικασίας ζύμωσης: αφορά μόνο τα κρασιά με χαμηλό αλκοόλ, η ζύμωση των οποίων μπορεί να γίνει σε σύντομο χρόνο, ώστε η περιεκτικότητα σε αλκοόλ να παραμένει χαμηλή από την αρχή. Αυτή όμως η μέθοδος δεν χρησιμοποιείται πολύ συχνά, διότι παράγει λιγότερο σύνθετα κρασιά.

ΗΡΘΕ Η ΩΡΑ ΝΑ ΤΑ ΔΟΚΙΜΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΣΥ!

Τα κρασιά με χαμηλό ή χωρίς αλκοόλ, αποτελούν μια επιλογή για όσους θεωρούν ότι η γεύση είναι εξίσου σημαντική με τις κοινωνικές και πολιτιστικές πτυχές της κατανάλωσης κρασιού. Η παραγωγή τους, αυξάνεται σημαντικά σε πολλές οινοπαραγωγικές χώρες, με πολύ σημαντικούς και διακεκριμένους οινοποιούς, να πειραματίζονται με τεχνικές και ποικιλίες που διατηρούν τον χαρακτήρα του κρασιού, αλλά και του παραγωγού!

Ανάμεσα στις πιο ενδιαφέρουσες προτάσεις χωρίς ή με χαμηλό αλκοόλ, είναι το Riesling Dr.Lo Dry Alcohol Free από Dr. Loosen, που ξεχωρίζει για την ορυκτότητα και τα δροσερά του αρώματα, χάρη στην ήπια απόσταξη κενού, που διατηρεί αναλλοίωτο το χαρακτήρα του Mosel.

Το Noughty Rosé από Thomson and Scott, με Chenin Blanc και Pinotage από το Western Cape, προσφέρει φρουτώδη ένταση και όγκο, χάρη στην παραμονή του με τις φίνες οινολάσπες, παραγόμενο και αυτό με τη μέθοδο απόσταξης κενού.

Το ελληνικό Now Low Alcohol 2024, από την ιδιοφυή ομάδα No Ordinary Wines, είναι ένα εξίσου ιδιοφυές κρασί χαμηλού αλκοόλ, από Ροδίτη και Μοσχοφίλερο, με αρώματα και γεύση που αναδεικνύονται από την έξυπνη αξιοποίηση όλων των παραγώγων του σταφυλιού, μέσω μιας μεθόδου εμπνευσμένης από εκείνη των αρχαίων Ελλήνων!

Το Noughty Rouge από Thomson and Scott, από Syrah της Νότιας Αφρικής, συνδυάζει αρωματική ένταση και δομή, με ωρίμανση σε βαρέλια και αποαλκοόλωση μέσω περιστροφής κώνου.

Τέλος, το Noughty Blanc από Thomson and Scott, που προέρχεται και αυτό από την ίδια μέθοδο, είναι ένα blend Chenin Blanc και Chardonnay, είναι βιολογικό και πολυδιάστατο, με αρώματα που διατηρούνται χάρη στη ζύμωση σε χαμηλές θερμοκρασίες.

Κάθε ένα αξίζει να το δοκιμάσεις για τον ιδιαίτερο χαρακτήρα και την τεχνική του προσέγγιση. Μπορείς να ξεκινήσεις τώρα!

Χριστίνα Τσόγκα