Γενικά Στοιχεία
Η καταγωγή του Tempranillo είναι η Ισπανία όπου το συναντάμε με πολλές διαφορετικές ονομασίες όπως Tinto fino, Tinto del toro, Tinto de la Rioja, ανάλογα με την περιοχή. Η λέξη προέρχεται από το ισπανικό temprano, που σημαίνει ‘’νωρίς’’, μια αναφορά στο γεγονός ότι ωριμάζει γρηγορότερα από οποιαδήποτε άλλη ισπανική ποικιλία. Αποτελεί την κυρίαρχη ποικιλία στην ερυθρή Rioja, το διασημότερο ισπανικό κρασί, που είναι και η πρώτη περιοχή που αποτέλεσε ονομασία προέλευσης στην Ισπανία και βρίσκεται στα βόρεια της χώρας, κοντά στην πόλη Logrono στον ποταμό Ebro.
Τα ερυθρά κρασιά από τη Rioja είναι συνήθως ένα blend από διάφορες ποικιλίες όπως Tempranillo, Garnacha, Graciano και Mazuelo. Ανάλογα με το χρόνο παλαίωσης και τη χρήση βαρελιού οι Rioja χωρίζονται στις εξής κατηγορίες:
• Τη Rioja Joven, που δεν απαιτεί καμία παλαίωση ή παραμονή στο βαρέλι
• Τη Rioja Crianza, που απαιτεί δύο χρόνια παλαίωση εκ των οποίων το ένα οπωσδήποτε στο βαρέλι
• Τη Rioja Reserva, που απαιτεί τρία χρόνια παλαίωσης εκ των οποίων το ένα υποχρεωτικά στο βαρέλι
• Τη Rioja Gran Reserva που απαιτεί τουλάχιστον δύο χρόνια παλαίωση στο βαρέλι και τρία στη φιάλη.
Νοτιοδυτικά της Rioja βρίσκεται μια άλλη περιοχή, εξίσου διάσημη για τα κρασιά από Tempranillo, η Ribera del Duero. Το γεγονός ότι τα αμπέλια είναι φυτεμένα σε αρκετά μεγάλο υψόμετρο (κάποια φτάνουν τα 850 μέτρα) αλλά και η δροσιά που προσδίδει ο ποταμός Duero στην περιοχή, έχουν σαν αποτέλεσμα η Ribera να παράγει κάποια από τα καλύτερα κρασιά στον κόσμο.
Η ανθεκτικότητα της ποικιλίας επιτρέπει την καλλιέργειά της σε διαφορετικού τύπου κλίματα και για το λόγο αυτό τη βρίσκουμε σε διάφορα μέρη του κόσμου, όπως στο Oregon των Ηνωμένων πολιτειών, στην McLaren Vale της Αυστραλίας καθώς και στην Αργεντινή και τη Χιλή. Στην χώρα μας το βρίσκουμε στη βόρεια Ελλάδα αλλά και στην Κρήτη.
Χαρακτηριστικά
Στην Rioja δίνει κρασιά που ανάλογα με την παλαίωσή τους και τη χρήση βαρελιού ποικίλουν από αρκετά ελαφριά μέχρι πολύ γεμάτα. Από μια Joven και μία Crianza Rioja περιμένουμε ένα κρασί με μέτριο ρουμπινί χρώμα, μέτρια οξύτητα και ήπιες σχετικά τανίνες, ενώ τα αρώματα που συναντάμε είναι αυτά των κόκκινων φρούτων όπως κερασιού και φράουλας με κάποιες νότες δέρματος.
Από μια Reserva και μια Gran Reserva Rioja περιμένουμε ένα πιο πλούσιο κρασί με βαθύ ρουμπινί χρώμα (μερικές φορές υπάρχουν και κάποιες κεραμιδί ανταύγειες από την παλαίωση) μέτρια οξύτητα και μέτριες (+) τανίνες. Τα αρώματα που συναντάμε εδώ είναι πιο έντονα και πολύπλοκα. Δαμάσκηνο, βύσσινο, αποξηραμένο σύκο, καφές βανίλια, αλλά και γαρύφαλλο δέρμα και καπνός. Τα κρασιά αυτά έχουν μεγάλη δυναμική παλαίωσης που αγγίζει εύκολα τα 10-15 χρόνια.
Τα κρασιά από τη Ribera έχουν μεγαλύτερη οξύτητα καθώς και πιο στιβαρές ραφιναρισμένες τανίνες, με αρώματα μαύρου κερασιού, βατόμουρου, μόκας, τρούφας και γλυκών μπαχαρικών όπως κανέλας και γλυκόριζας. Επίσης τα κρασιά αυτά έχουν καλή δυναμική παλαίωσης που φτάνει τα 10-15 χρόνια.
Συνδυασμός με φαγητό
Όταν συνδυάζουμε το Tempranillo με ένα φαγητό καλό είναι να αποφεύγουμε τις όξινες γεύσεις όπως αυτές του λεμονιού, του ξυδιού και της ντομάτας γιατί συνήθως η οξύτητά τους είναι μεγαλύτερη αυτής του κρασιού. Αντιθέτως, ένα ζουμερό μοσχαρίσιο burger με barbecue sauce, ένα μοσχαρίσιο διάφραγμα με μανιτάρια, πικάντικα αρνίσια παϊδάκια με ραγού λαχανικών, αλλά και αλμυρά αλλαντικά όπως jamon και chorizo είναι ιδανικοί συνδυασμοί.
Βασίλης Γαλανόπουλος
Sommelier