ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΠΡΟΒΗΓΚΙΑ
Ο λόγος του ταξιδιού
Wheels and Waves, δηλαδή ρόδες και κύματα. Η μοναδική σχέση μου με αυτό, είναι 2-3 παλιοί φίλοι μηχανόβιοι, 1 πολύ καλός φίλος οινοποιός που κάνει surf στη Σαντορίνη και μια φορά που πήγα να πνιγώ στους Εγκρεμνούς της Λευκάδας σε ηλικία 6 χρονών.
Σε αυτό το event μηχανόβιοι από όλη την Ευρώπη, συναντιούνται με surfers στο χωριό όπου γεννήθηκε το άθλημα, το Biarritz. Γίνονται όλοι μια μεγάλη παρέα, διαγωνίζονται, οι δρόμοι γεμίζουν, τα μπαρ και οι παραλίες είναι σαν την Ερμού τα Χριστούγεννα, συγκροτήματα και μουσικές ακούγονται παντού και το κλίμα είναι άκρως εορταστικό. Και η κατάληξη είναι άτομα εντελώς άγνωστα μεταξύ τους, να δημιουργούν φιλίες που θα κρατήσουν χρόνια, αφού είχαν τελικά άπειρα κοινά, με ένα από αυτά το κρασί και ας μη το βροντοφωνάζουν.
Ο πραγματικός (για εμένα) λόγος του ταξιδιού
Δεν θα έκανα ποτέ ένα τέτοιο ταξίδι μόνο για να δω ρόδες, μηχανές, κύματα, surf, γράσα και πολύ όμορφο κόσμο (γελάει ο κόσμος εδώ, αλλά αλλού το πάω). Η χρυσόσκονη που πασπάλισε το ταξίδι, ήταν η αφετηρία, η πορεία και ο τελικός προορισμός. Η μαγική διαδρομή διάσχισης όλης της γαλλικής Ριβιέρας, οι καταπράσινοι αμπελώνες, τα τυρκουάζ νερά και προφανώς τα ασύλληπτα ροζέ Προβηγκίας που δοκίμασα και είχαν αντικαταστήσει εντελώς το νερό, που ομολογουμένως εκεί μάλλον βγαίνει από πηγές με ρινίσματα χρυσού, για να δικαιολογεί και την τιμή του. Το ταξίδι λοιπόν ήταν ένα roadtrip που ξεκίνησε από τη Νίκαια, συνέχισε Κάννες, Μασσαλία, Carcassone και Perpignan, για να καταλήξει στο Biarritz, τον τόπο του event.
Ροζέ επανάσταση, Προβηγκία, «οι Γάλλοι τα κάνουν αλλιώς» και όλα αυτά τα στερεοτυπικά κλισέ, όσο και να στηρίζω πατρίδα με κλειστά τα μάτια, τελικά βγήκαν όλα αληθινά. Οι Γάλλοι στην παραγωγή ροζέ κρασιών τρέχουν 1000άρι, ε και πως να το κάνουμε ρε παιδιά, τα ροζέ της Προβηγκίας απλά τα σπάνε και όσο και να μην το πιστεύεις είναι όλα ένα προς ένα και εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους. Σαφώς η περιοχή ενδείκνυται για τη δοκιμή επίσης τρομερών ερυθρών και λευκών, αλλά η διάθεση ήταν καλοκαιρινή και διακοπών, με αμφίβολη την κατανάλωση φαγητού, οπότε όλα οδηγούσαν στα ροζέ.
Λίγα ιστορικά λόγια για την Προβηγκία
Όλα ξεκίνησαν πριν από περίπου 2600 χρόνια, όταν Έλληνες φύτεψαν τα πρώτα αμπέλια στην Προβηγκία και έτσι έγινε μια από τις παλαιότερες οινοπαραγωγικές περιοχές της Γαλλίας. Μετά την ίδρυση της Μασσαλίας και της Νίκαιας από τους ίδιους, οι Ρωμαίοι πήραν την κατάσταση στα χέρια τους εξελίσσοντας τις τεχνικές οινοποίησης. Ο Μεσαίωνας, όπως ήταν αναμενόμενο, έφερε τα αμπέλια στα χέρια των μοναχών, δημιουργώντας ένα κλίμα μυστικισμού γύρω από την παραγωγή και την κατανάλωση κρασιού. Ο κυκεώνας αλλαγής ιδιοκτησιών που ακολούθησε μετά την Αναγέννηση και τη Γαλλική επανάσταση, κατέληξαν στον 19ο αιώνα με την επιστήμη να δίνει και πάλι τη λύση, με μια πιο τεχνική προσέγγιση. Η τεράστια αλλαγή όμως έγινε προς τα μέσα του 20ου αιώνα, όταν οι παραγωγοί αποφάσισαν να αλλάξουν την (προφανή) κακή φήμη που είχε δημιουργηθεί μετά από όλα αυτά, με ριζικές αλλαγές στο αμπέλι και την οινοποίηση, που σηματοδότησε την περίφημη «Ροζέ επανάσταση της Προβηγκίας».
Η Προβηγκία σήμερα
Δεν είναι τυχαίο που συχνά συγκρίνουμε ροζέ κρασιά άλλων χωρών με αυτά της Προβηγκίας. Η κατηγορία είναι πια σήμα κατατεθέν για τον γαλλικό αμπελώνα. Η περιοχή βρίσκεται μεταξύ Μεσογείου και Βισκαϊκού κόλπου και είναι ιδιαίτερα προνομιούχα. Αυτό που την κάνει ξεχωριστή είναι ο Μαΐστρος, ένας δυνατός άνεμος που απομακρύνει την υγρασία από το αμπέλι και έτσι η έντονη ηλιοφάνεια οδηγεί στην άριστη ωρίμανση των σταφυλιών. Το είδος των εδαφών διαμορφώνει επίσης την ποιότητα της παραγωγής. Η Προβηγκία διαθέτει 9 ονομασίες προέλευσης (Appellation d'Origine Controlee) με τις Côtes de Provence, Bandol, Cassis και Bellet να είναι από τις πιο σημαντικές. Η μεγαλύτερη είναι η πρώτη με 200.000 στρέμματα αμπελώνων (και συνειδητοποιώ πως δεν διασχίσαμε ούτε το ¼!) . Η βασική ποικιλία σταφυλιού που δίνει τα ροζέ κρασιά είναι το Grenache Rouge, ακολουθούν Mourvedre, Syrah, Cinsault και σε μικρότερα ποσοστά το Carignan και το λευκό Vermentino (ή Rolle).
Η οινοποιητική παράδοση της Προβηγκίας δημιουργήθηκε μέσα από πολύ αυστηρούς νομοθετικούς θεσμούς και σήμερα στηρίζεται σε πολλά οινοποιεία της περιοχής, με μερικά να αποτελούν σταθμούς και σημαντικά κομμάτια αυτής. Το Domaines Ott και το Chateau d'Esclans, είναι από αυτά που έχουν κερδίσει διεθνή αναγνώριση, με κρασιά που έχουν χαρακτηριστεί ως τα καλύτερα ροζέ του κόσμου.
Τι δοκίμασα και που
Πρώτος σταθμός η Νίκαια, όπου η θέα της παραλίας της, είναι μαγική. Το must do ήταν η βόλτα με ηλεκτρικό ποδήλατο σε όλη την έκτασή της και το περπάτημα στην παλαιά αγορά, μέχρι το πιο ψηλό σημείο όπου βρίσκονται οι καταρράκτες και ενώ η ταλαιπωρία της ανάβασης σου μαθαίνουν καλά τα «γαλλικά», η μαγευτική θέα σε αποζημιώνει. Στην κατάβαση η κατάληξη σε ένα open wine bar ήταν μονόδρομος και η παλιά αγορά πάλι μας εξέπληξε. Υπαίθρια ανοιχτά μαγαζάκια delicatessen από όπου μπορούσες να αγοράσεις τρομερά γαλλικά τυριά και αλλαντικά σε φέτες, για άμεση κατανάλωση. Μας τρέλανε το ποτήρι κρασιού θερμός πολλαπλών χρήσεων, στο οποίο σέρβιραν το κρασί to go και το διατηρούσε στην τέλεια θερμοκρασία! Δοκιμάσαμε πολλά, αλλά ξεκινήσαμε με το #Lou από το Commanderie de Peyrassol, γιατί ήταν η σίγουρη επιλογή που θα άρεσε σε όλους, κομψό, φρουτώδες, ανθικό και με την κατάλληλη δροσιστική οξύτητα που ταίριαζε τέλεια με Brie De Meaux. Το Miraval ήταν το επόμενο και δεν θα μπορούσε να λείπει από τη δοκιμή, διότι υπήρχε πραγματικά παντού. Ταίριαζε πάρα πολύ με terrine, που το πουλούσαν επίσης σε φέτες. Ωστόσο, δοκίμασε το πρώτο με μαλαθούνι Τήνου και βολάκι Άνδρου και θα σοκαριστείς. Κάτι αντίστοιχο με το terrine θα βρεις σε πολλά super market, αλλά προτίμησε αυτό χωρίς το σκόρδο!
Το βράδυ καταλήξαμε να κάνουμε wine tasting σε ένα υπόγειο wine bar, διαπιστώνοντας πως η μοναστηριακή επιρροή είναι ακόμα πολύ ζωντανή και στα wine bars. Έντονη ατμόσφαιρα μυστηρίου, με αναμμένα κεριά και έργα τέχνης να προσθέτουν κύρος. Η πόλη είναι όλη ντυμένη στα χρώματα της κίτρινης και πορτοκαλί παλέτας και εκεί κάπου διαισθάνεσαι του λόγους για τους οποίους διάσημοι ζωγράφοι όπως ο Matisse και ο Van Gogh, αντλούσαν από την πόλη έμπνευση και ηρεμία!
Επόμενη στάση ήταν οι Κάννες και λίγες μόλις ημέρες μετά το φεστιβάλ, η πόλη είχε μια απίστευτη ηρεμία και γαλήνη. Τουρίστες αμέτρητοι, παραλίες με λευκή άμμο και αχανή έκταση και όλοι, μικροί-μεγάλοι, να παίζουν beach volley σε ρυθμούς ολυμπιάδας. Τα wine bar εδώ, μοιάζουν περισσότερο με κάβες, οπότε έχεις την επιλογή να δοκιμάσεις οποιοδήποτε κρασί θέλεις πριν το αγοράσεις. Και αυτό ήταν η ιδανική ευκαιρία να γίνει ένα καθωσπρέπει wine tasting, στο σπίτι που είχαμε νοικιάσει επάνω ακριβώς στην παραλία της Κυανής ακτής. Το challenge απόδειξης πως τα ροζέ της Προβηγκίας είναι πολλά και ξεχωριστά, ακόμα και αν προέρχονται από το ίδιο οινοποιείο, στέφθηκε με επιτυχία. Η σειρά δοκιμής ήταν:
The Beach. Εντάξει τώρα τι κάνει νιάου νιάου στα κεραμίδια. Έφτασα μέχρι τις Κάννες για να καταλάβω τι έβλεπε ο άνθρωπος που σχεδίασε αυτή την ετικέτα. Απολαυστικό, καλοκαιρινό, με έντονη φρεσκάδα και ζουμερό φρούτο.
Whispering Angel. Το έχουμε πει τόσες φορές που πλέον είναι γραφικό, είναι το ροζέ όλων των εποχών και όλων των διαθέσεων. Νεκταρίνι, λουλούδια και ροζ γκρέιπφρουτ, ήταν η καλύτερη παρέα όταν ο μπλε ουρανός άρχισε να αλλάζει σε ροζ-πορτοκαλί!
Και φυσικά το tasting κορυφώθηκε με το ομώνυμο Chateau D’Esclans και τα πράγματα σοβάρεψαν. Το μεγαλείο του Chateau D’Esclans, ξεδιπλώθηκε στα ποτήρια μας και δικαιολόγησε τον μύθο του Sacha Lichine. Στο μπαλκονάκι του τζαμένιου σπιτιού στην παραλία των Καννών είχε στηθεί ένα τρομερό τσιμπούσι με ποικιλίες τυριών, αλλαντικών και ιταλικού φαγητού, με όσους έκαναν jogging και έπαιζαν volley ακριβώς από κάτω, μάλλον να μας θυμούνται πλέον για πάντα, γιατί η εικόνα δεν εναρμονιζόταν με την περιοχή και θύμιζε ίσως κινηματογραφική ατραξιόν!
Η επόμενη ημέρα μας βρήκε στο πιο πολυσύχναστο δρομάκι των Καννών και στο παραδοσιακό Le vin by Warner, όπου δοκιμάσαμε ένα γενναίο αριθμό κρασιών και μοιραία η παρέα χωρίστηκε σε πότες και μη, αφού ακολουθούσαν συνολικά 9 ώρες διαδρομής μέχρι τον τελικό προορισμό. Ενδιάμεση στάση ήταν η Μασσαλία, η πρωτεύουσα της Προβηγκίας, το μεγαλύτερο κέντρο διανομής κρασιού κατά τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία και το μεγαλύτερο εμπορικό λιμάνι της Γαλλίας. Ένας συνδυασμούς σύγχρονου και θορυβώδους λιμανιού, με ήσυχες, παραδοσιακές γειτονιές και μια λεπτή ισορροπία μεταξύ παραδοσιακής και πολύ μοντέρνας αρχιτεκτονικής. Σε κάθε γωνιά υπήρχαν μικρά μαγαζάκια με χειροποίητα σαπούνια και παραδοσιακά madeleine που πλημμύριζαν με αρώματα τα στενά.
Σε απόσταση μόλις 50 περίπου χιλιομέτρων, βρίσκονται δυο πολύ ξεχωριστά οινοποιεία και αυτή ήταν η καλύτερη ευκαιρία για να δοκιμάσουμε Pomponette Domaine de Sulauze (ναι η Προβηγκία έχει πλέον και τρομερά βιοδυναμικά ροζέ) και Bandol Ott από το Château Romassan Bandol, (οι λόγοι παλαίωσης των ροζέ της Bandol έγιναν πολύ ξεκάθαροι) με θέα το παλιό λιμάνι.
Από εκεί ξεκίνησε ο δρόμος προς τον τελικό προορισμό και διασχίζοντας το δρόμο προς Τουλούζη οι ενδιάμεσες στάσεις ήταν τα χωριά Perpignan και Carcassone. Και τα δυο είναι σαν εικόνες παραμυθιού, με αξέχαστη θέα το φωτισμένο μεσαιωνικό κάστρο που ξεχώριζε από το δρόμο και φώναζε να το επισκεφθείς. Μετά από ώρες στο δρόμο και διάσχιση αμέτρητων χωριών και αμπελώνων, φτάσαμε στον τελικό προορισμό και εκεί ο Ατλαντικός ωκεανός άλλαξε εντελώς το τοπίο. Εκεί στο Biarritz, έχασα και το μέτρημα των δοκιμών, διότι λόγω συνόρων με την Ισπανία οι επιλογές κρασιών ήταν αμέτρητες. Ξεχώρισα και λάτρεψα το L’Artnoa.
Η Ελλάδα βγάζει καταπληκτικά ροζέ κρασιά το ξέρουμε και το βροντοφωνάζουμε με κάθε ευκαιρία, επίσης ροζέ Προβηγκίας δοκιμάζουμε πολλά και εδώ, αλλά όταν τα δοκιμάζεις στην πηγή νοιώθεις αλλιώς. Είναι σαν να τρως τρίγωνο Πανοράματος στη Θεσσαλονίκη, μακαρονόπιτα και αρνίσιο παϊδάκι στην Ήπειρο.
Αυτό το ταξίδι είναι πια λίγο πιο οικονομικό από ένα τριήμερο σε ελληνικό νησί και θέλει μόνο πολύ καλή οργάνωση ή απλά τσακάλια φίλες που τα βρίσκουν όλα σε καλές τιμές. Ο ιδανικός τρόπος να δοκιμάσεις περισσότερα κρασιά, είναι να επισκεφτείς και τα τριγύρω οινοποιεία, πράγμα που θέλει περισσότερες ημέρες και ένα αποκλειστικά οινοτουριστικό ταξίδι. Μέχρι τότε πάρε την καλύτερη και πιο αντιπροσωπευτική δόση Προβηγκίας εδώ.
Και το Πόρτο Ράφτη μια χαρά είναι, εγώ θα κάνω υπομονή και του χρόνου ραντεβού πάλι εκεί!
Πράγματα για τη Νότια Γαλλία που θα ήθελα να ήξερα από μικρή:
- Οι Γάλλοι σου μιλάνε άπταιστα αγγλικά και είναι πολύ πρόθυμοι να σε βοηθήσουν χωρίς τουπέ και κόμπλεξ
- Η γαλλική μυτούλα είναι ΜΥΘΟΣ.
Προβηγκία ήσουν απλά μαγική
Χριστίνα Τσόγκα
